Rajanitika Sanskruti O Sansad Uvaya Patanara Sikar!

eûR^úZòK iõÄéZò I iõi\ Cbd _Z^e gòKûe!
geZ Kêcûe eûCZ
iõi\ bûeZúd MYZªe iaêVê aWÿ c¦òeö Êõd ^òRe iõÄéZò Zò@ûeò Keê[ôaû iõi\ jó eûR^úZòK iõÄéZòe \_ðYö eûR^úZòK iõNhð Z Êû]ú^Zû _e Vûeê Pûfò @ûiòQò I

Pûfò[ôaö Kò«ê Kâùc iõi\e _Z^ @ûRò iùPZ^gúk bûeZúd cû^u _ûAñ ùNûe Pò«ûe aòhd ùjûAQòö @ûc eûR^úZòK iõÄéZòe MêYûZàK cìfý jâûie _âZòaò´ jó Gjò _Z^ö aûÉaùe iõi\úd _Z^ ù~Cñ @aiÚûùe _jõPòQò, Zêe« Zûjûe icû]û^ _^Úû aûjûe Keû~òaû CPòZö KòQòahð Zkê iõi\ @]ôùai^ ùaùk iûõi\ cû^ue ùjû-jfäû-_ûUòZêŠ I ~ù[Á KûeY ^[ûA KlZýûM @û\ò NUYû bûeZaûiúuê PKòZ KeêQòö ùaùk ùaùk iõi\ùe ù\ge @Zò MêeêZß_ì‰ð aòhd @ûùfûP^û ùjûA _ûeê^ûjóö @]ôKûõg icdùe aò^û ùKøYiò @ûùfûP^ûùe @ù^K MêeêZß_ì‰ð _âiw G_eòKò Lyð \ûaò c]ý MéjúZ ùjûA ~ûAQòö G iõ_Kðùe iûõi\ cûù^ c]ý @ù^K [e aûP¿Zòuê _Zâ ùfLôQ«òö
iûõi\ cûù^ iõi\ I R^Zûu _âZò i¹û^ _â\gð^ Keòaû CPòZö ^òdcòZ iõi\ @]ôùai^ùe ^òRe C_iÚû^ aRûd eLôaû ij iaê @ûùfûP^ûùe iKòâd @õg MâjY Keòaû @ûagýKö Gjû\ßûeû ùicû^ue iõi\úd \lZû aXòaû iùwiùw R^Zûu _âZò CZe\ûdòZße bûa iéÁò ùjaö Raûjûefûfþ ù^jeê iõi\ _âZò Mbúe i¹û^ _â\gð^ Keê[ôùf I ^òùR @]ôùai^ùe C_iÚòZ ejò _âùZýK @ûùfûP^ûùe iKòâd @õg MâjY Keê[ôùfö Zûue CZeû]ôKûeú fûf aûjû\ìe gûÈú c]ý Zûue @^êMûcú [ôùfö Kò«ê ^òRe iÚòZò cRbêZ Keòù^aû _ùe A¦òeû Mû§ú jó iõi\e Cù_lû Keòaû @ûe¸ Keò[ôùfö eûRúa Mû§ú c]ý iõi\Kê @]ôK KòQò i¹û^ ù\LûC ^[ôùfö aòùeû]ú iûõi\ c]ý KòQò Kcþ ^[ôùfö iûõi\ eûR^ûeûdY iõi\ Méjùe VòKþ aýajûe ù\LûC^[ôùf I _âûd cûgðf ijòZ jûZûjûZò ùjC[ôùfö eûc cù^ûje ùfûjòdû, c]ê fòcùd Gaõ RRð `‰ðûŠòRþ jó \ûdòZßjú^ aýajûe @ûe¸ Keò[ôùfö iõi\e iaêVê MêeêZß_ì‰ð @w aòùeû]ú \kö ieKûe gûi^ Kùe, @ûC aòùeû]ú VòKþ-bêfþ @ûùfûP^û Kùeö GYê gûi^ùe aòùeû]ú \ke \ûdòZß gûiK \k Vûeê KòQò Kcþ ^êùjñö gûiK I aòùeû]ú Cbd jó iõi\úd aýaiÚûe @aòbûRý @wö
KòQòahð Zkê @ûc ù\gùe eûR^úZòe ^ì@ûeì_ ù\Lû ù\AQòö MêŠû-a\cûiu ù^ZéZß ù^C[ôaû ùfûùK Gùa eûR^úZòK ù^Zû _ûfUò ~ûAQ«òö iàMfeþ, VòKû\ûe, jZýûKûeú, akû}ûeú, ù·eûùa_ûeú I ]^ú ùfûKue eûR^úZòKê @aû] _âùag @ûe¸ ùjûAQòö eûR^úZòK \k MêWÿòKe _eòPûk^û aýaiÚû GùZ jêMêkû ù~, @ûM-_Q aòPûe ^Keò Gjòbkò aýqò cû^uê ^òR \kKê UûYò ù^CQ«òö GA iêù~ûMùe Lk _âKéZòe ùfûùK iõ_ì‰ð bûùa iõi\ I aò]û^ibû C_ùe ^òRe _âbûa aòÉûe Keòù^aûe @ûguû _âKûg _ûAfûYòö Gbkò ù^Zûu \ßûeû @_eû] I bâÁûPûe ajê @]ôK aXò ~ûAQòö Zk Éee ùfûK_âZò^ò]ô cû^u aòeê¡ùe aòbò^Ü @_eû]ôK cûcfû Z bò^Ü K[û, ùjùf aògße aéjZc MYZªe c¦òeùe _âùag Keê[ôaû @ù^K iûõi\u @_eû]ôK PòZâ Pò«ûR^K ùjûAQòö “MYZûªòK iõÄûe iõMV^”e eòù_ûUð @^ê~ûdú 2014 iû]ûeY ^òaðûP^(16 Zc ùfûKibû)ùe 543 @ûi^ c]ýeê aòRdú 541 RY iûõi\u c]ýùe 186 RY iûõi\(34%)u aòeê¡ùe jZýû I akû}ûe bkò iù´\^gúk cûcfû ejòQòö 112 RY iûõi\u aòeê¡ùe jZýû, jZýû C\ýc, iûõ_â\ûdòK CùZR^û, cjòkû ^ò~ðýûZ^û bkò @Zò iûõNûZòK cûcfû ejòQòö ùicû^u c]ýeê 9 iûõi\u aòeê¡ùe jZýû cûcfû, 17 iûõi\u aòeê¡ùe jZýû C\ýc, 2 iûõi\u aòeê¡ùe cjòkû ^ò~ðýûZ^û, 16 iûõi\u aòeê¡ùe iûõ_â\ûdòK CùZR^û, 10 iûõi\u aòeê¡ùe WÿKûdZò I 7 iûõi\u aòeê¡ùe @_jeY cûcfû ejòQòö \kúd jòiûaùe bûR_ûe 63 iûõi\u aòeê¡ùe iûõNûZòK @_eû] cûcfû ejò[ôaû ùaùk KõùMâie 3, G@ûAGWÿòGcþùKe 3, gòaùi^ûe 8, ZéYcìk KõùMâie 4 I @ûeùRWÿòe 4 iûõi\u aòeê¡ùe @Zò iù´\^gúk cûcfû ejòQòö 2009 iû]ûeY ^òaðûP^ùe aòRdú 158 iûõi\(30%)u aòeê¡ùe @_eû]ôK cûcfû ejò[ôfûö 2004 iû]ûeY ^òaðûP^ùe 121 iûõi\(24%)u aòeê¡ùe aòbò^Ü @_eû]e cûcfû ejò[ôfûö ùijò_eò 2016ùe ^òaðûPòZ 57 RY eûRýibû iûõi\u c]ýeê 55 RY ùKûUò_Zò Z[û 13 RYu aòeê¡ùe aòbò^Ü @_eû] cûcfû ejòQòö ùicû^u c]ýeê 7RYu aòeê¡ùe @Zò MêeêZe cûcfû ejòQòö G[ôùe bûR_ûe 3 iûõi\ [ôaûùaùk icûRaû\ú _ûUòðe1, aòùRWÿòe 1, aòGiþ_òe 1, @ûAG^þiòe 1, @ûeþùRWÿòe 1, WÿòGcþùKe 1, IßûAGiþ@ûeþiò_òe 1, GiþGPþGiþ e 1iûõi\ ejòQ«òö G[ôeê RYû _WÿêQò ù~, Kâùc iõi\ùe @_eû] @bò~êq iûõi\u iõLýû aXò PûfòQòö cêLýZü CZe _âù\g, aòjûe I cjûeûÁâe iûõi\ cû^u aòeê¡ùe iaðû]ôK @_eû]ôK cûcfû ejòQòö ùijò_eò ^ùe¦â ùcû\òue _â[c cªúcŠkùe iÚû^ _ûA[ôaû 78 RY cªúu c]ýeê 24RY(31%)u aòeê¡ùe @_eû]ôK cûcfû ejò[ôfûö ùicû^u c]ýùe 11 cªúu aòeê¡ùe @Zò iûõNûZòK cûcfû ejò[ôfûö
PkòZ ùfûKibûe 125(23%)iûõi\ue gòlû \ßû\g Vûeê Kcþ ejò[ôfû ùaùk 405(75%)iûõi\u gòlû MâûRêGi^þeê @]ôK ejòQòö ùijò_eò 202(37%) iûõi\u adi 25 eê 50 ahð ùjûA[ôaû ùaùk 298(55%)iûõi\ u adi 51 eê 70ahð, 41(8%) iûõi\u adi 71 ahðeê @]ôKö @ûC cjòkû iûõi\u iõLýû 62(11%) ejòQòö ùZùa 2009 ^òaðûP^ùe aòRdú cjòkû iûõi\u iõLýû [ôfû 57ö
ù\ge aòbò^Ü eûRý cªú cŠkùe iÚû^ _ûA[ôaû cªú cû^u c]ýeê 201 RYu aòeê¡ùe aòbò^Ü @_eû]ôK cûcfû ejòQòö ùicû^u c]ýeê 79 RYu aòeê¡ùe jZýû Gaõ 6 RYu aòeê¡ùe iûõ_â\ûdòK CùZR^û iéÁò bkò cûcfû ejòQòö 113 RYu aòeê¡ùe @Zò iûõNûZòK cûcfû ejòQòö ùicû^u c]ýùe SûWÿLŠe 9(82%) cªú, \òfäòe 4(57%) cªú, ùZùfwû^ûe 9(53%) cªú, cjûeûÁâe 18(46%)cªú, aòjûee 11(39%)cªú I CZeûLŠe 2(25%) cªúu aòeê¡ùe @_eû]ôK cûcfû ejòQòö ùijò_eò eûRýcû^uùe cªúu jûeûjûeú iõ_Zòe cìfý 8.59 ùKûUò Uuûö Kò«ê @û§â _âù\ge cªúu jûeûjûeú iõ_Zòe cìfý 45.49 ùKûUò Uuû ejò[ôaûùaùk K‰ðûUK cªúue 36.96 ùKûUò Uuû, @eêYûõPk _âù\g cªúue 32.62 ùKûUò Uuûö Zòâ_êeû cªú cû^ue iaêVê Kcþ iõ_Zò ejòQòö ùcûU 12 RY cªúue jûeûjûeú iõ_Zòe cìfý 31.67 fl Uuûö
ùijò_eò PkòZ ùfûKibûùe 442 iûõi\ ùKûUò_Zò I iûõi\ cû^u jûeûjeú iõ_Zòe cìfý 14.61 ùKûUò Uuûö ùKûUò_Zò iûõi\u ZûfòKûùe bûR_û iaêVê @ûMùe ejòQòö bûR_ûe 281 iûõi\u c]ýeê 237(84%) ùKûUò_Zò iûõi\ ejò[ôaûùaùk KõùMâie 44 iûõi\u c]ýeê 35(80%), G@ûAGWÿòGcþùKe 37 eê 29(78%), ZéYcìk KõùMâie 34eê 21(62%) iûõi\ iaðû]ôK ]^ú ZûfòKûùe ejòQ«òö bûeZe iaêVê ]^ú iûõi\ “ùZfMê ù\gcþ _ûUòð”e Rdù\a Mûfû(MêŒêe ^òaðûP^ cŠkú), ~òG Kò 683 ùKûUò Uuûe cûfòKö @ûC ZéYcìk KõùMâie iûõi\ Ccû iùe^þ iaêVê \eò\â Zc iûõi\, ~òG Kò cûZâ 5fl Uuûe cûfòKö ùZùa 16 Zc ùfûKibû @_eû] @bò~êq I ùKûUò_Zò iûõi\u \ßûeû MVòZ ùjûA[ôaû Kêjû~ûCQòö
@]ôKûõg i\iý @[ðak I aûjêak \ßûeû ùfûKibû I aò]û^ibû cû^õKùe _âùag Keê[ôaûeê MéjKû~ðý ·fòaûùe aýûjZ iéÁò ùjCQòö ùKùZK i\iý iõi\úd ^òdc I _eµeû Wÿeùe Méjùe @^ê_iÚòZ ejêQ«òö ùaùkùaùk ùfûKibû, eûRýibû I aò]û^ibû cû^ueê ùKùZK i\iýu ^òf´^ @ûc iõi\úd _eµeû _âZò GK gq ]KþKû ùjûA[ôùf ùjñ G[ô_âZò ùKjò iùPZ^ ùjC ^ûjñû«òö @ZúZùe ù^Zûcûù^ ^òcðk I ^òÂû_e aýqòZß [ôùfö aòbò^Ü \ke ù^Zû I Kcðú GKZû e{êùe aû§ò ùjûA ù\ge C^ÜZò _ûAñ Kû~ðý Keê[ôùfö Kò«ê @ûRò ù^Zûu Vûùe ^úZò, @û\gð ^ûjóö \kúd gévkû LŠLŠ ùjûA ~ûCQòö ù\g ù^Zû gì^ý ùjûA~òaû bkò fûMêQòö _âRûcûù^ eûRûeûRêWÿû @cke gûi^ bkò jò^Éû ùjCQ«òö MYZª cìkZü GK ù^÷ZòK aýaiÚû, ù^÷ZòK cû_\Š I c~ðýû\û iõ_^Ü ùjaû CPòZö cZ\ûZû cûù^ iùPZ^ ùjùf, iêiÚ MYZª _âZòÂû ùjûA_ûeòa I eûÁâ gqògûkú ùjûA_ûeòa ö
IWÿògû ^êýRþ ibòðiþ,
bêaù^gße,ùcû-9337369448

Leave a Reply

Your email address will not be published.