eûRù^Zû ùja Z \ûcu _eò!
geZ Kêcûe eûCZ
iõ_âZò bûeZúd eûR^úZòùe @_eû] I bâÁûPûe GùZ @]ôK aXò~ûAQò ù~, ù\g _ûAñ ù~Cñ MêeêZß_ì‰ð aòhd MêWòKe aòKûg @ûgû Keû~ûC[ôfû, Zûjû Gùa Ê_Ü ùjûA~ûAQòö Êû]ú^ZûKê ù^A aòKûge Cy_ûjûP _~ðý« MZòKeò @ûiò[ôaû bûeZúd MYZª ùKùZK Z[ûK[ôZ eûR^úZòmue @qò@ûeùe ejò[ôaûeê bûeZúdcûù^ c¤ @§ bkò ùicû^uê ic[ð^ Keò@ûiêQ«òö MYZªe Gjò c¦òe MêWÿòKê @ûùc ù~Cñ aýqòcû^uê ^òaðûPòZ Keò _VûCQê, ùicûù^ @ûce _âZò^ò]ô I _âaqû c¤ö ~\òI @ûc _âZò^ò]ôu bòZùe MYZûªòK iõiÑûe [ôa, ùZùa iõi\ aû aò]û^ibûùe ùfûKu @ûgû-@ûKûõlû, iêL-\êüL Gaõ \éÁòùKûY MYZûªòK Xÿwùe C_iÚû_òZ ùjûA_ûeòaö cûZâ aûjêak, @[ðak, cû`ò@ûak I ùKùZK ùlZâùe còWÿò@û ake aýajûe Keò ùKjò RùY @Zò ijRùe _âZò^ò]ôZß jûif Keò _ûeêQ«òö ùijò _âZò^ò]ôu Vûeê MYZûªòK iõiÑûeaû\ú Kû~ðý _âYûkúe @ûgû Keû~òaû iß_Ü ij icû^ö G[ôùe cZ\ûZû cû^ue c¤ KòQò bêfþ ejòQòö ùicûù^ ^òaðûP^ icdùe ijRùe _âbûaòZ ùjûA ~û@û«òö ~\ßûeû @ù~ûMý, @_eû]ú, \ê^ðúZòMâÉ aýqò _âZò^ò]ôbûùa ^òaðûPòZ ùjûA ~ûCQ«òö @]ôKûõg ù\gùe ùfûK_âZò^ò]ô cû^u Kû~ðýKkû_ iõ_Kðùe ùiVûKûe còWÿò@û ^òdcòZ ùfûKcû^uê iìP^û ù\A[û«òö ~\ßûeû ùfûùK ^òRe _âZò^ò]ôu iõ_Kðùe RûY«ò I iùPZ^ jê@«òö ùjùf @ûc ù\ge còWÿò@û G[ô_âZò aòùgh MêeêZß \òG ^ûjóö
IWÿògûe aò]ûdK I iûõi\ iû]ûeY ùfûKu iêL-\êüL ijòZ ùKùZ RWÿòZ @Q«ò aû Zûue Kû~ðýKkû_ iõ_Kðùe iû]ûeY ùfûùK RûYòaû CPòZö RMZþiòõj_êe Ròfäûe _ûeû\ú_ aò]û^ibû ùlZâe aò]ûdK Wÿûqe \ûùcû\e eûCZu iõ_Kðùe G[ee @ùfûP^ûö Wÿûqe eûCZ ùjCQ«ò ajê_âZòbûe @]ôKûeúö RùY _âMZògúk cYòh bûùa aòbò^Ü iûcûRòK I MY @ûù¦ûk^ ijòZ ^òRKê iûcòf Keòaû ijòZ IWÿògû eûR^úZò ùlZâùe ^òRe GK ÊZª iÚû^ iéÁò Keò_ûeòQ«òö iZêeú \gKùe aòRê _…^ûdKu @û\gðùe @^ê_âûYúZ ùjûA ùi iKòâd eûR^úZòùe _û\ ù\A[ôùf I _â[c Keò 1977 ciòjû ^òaðûP^ùe Geicû aò]û^ibû @ûi^ùe R^Zû \k UòKUùe aò]û^ibûùe _âùag Keò[ôùfö 1980ùe R^Zû \k(Giþ) UòKUùe Geicû @ûi^ùe aòRdú ùjûA[ôaûùaùk 1990ùe R^Zû \k UòKUùe, 2000 I 2004 ùe aòùRWÿò UòKUùe Geicûeê aòRdú ùjûA[ôùfö 2009ùe WÿòfòcòùUi^þ Kcòi^þ u \ßûeû aò]û^ibû I ùfûKibû ùlZâe @ûKûe _ê^ü ^ò¡ðûeY Kâcùe Wÿûqe eûCZ ^ì@û _ûeû\ú_ aò]û^ibû @ûi^ùe aòùRWò UòKUùe _âZò\ߦòZû Keò[ôùfö Gjò ^òaðûP^ùe ùcûU 7RY _âû[ðú [ôùfö Wÿûqe eûCZ Zûue ^òKUZc _âZò\ߦú Êû]ú^ _âû[ðú eùcg P¦â iûc«eûduê 30351 ùbûUþ aýa]û^ùe _eûÉ Keò[ôùfö 2014 ùe aòùRWÿò UòKUùe Wÿûqe eûCZ Zûue ^òKUZc _âZò\ߦú KõùMâi _âû[ðú @eò¦cþ iùKðfþuê 38600 ùbûUþ aýa]û^ùe _eûÉ Keò aòRdú ùjûA[ôùfö 1979ùe ùi _â[c [e _ûAñ iìP^û I ùfûK iõ_Kð, ùMûÂú C^Üd^ Gaõ iûcûRòK KfýûY eûÁâ cªú bûùa ^òRe \ûdòZß i`kZûe ij ^òaðûj Keò[ôùfö ùijò_eò 1990ùe _ûdZòeûR, cjòkû I gògê aòKûg aòbûMe Kýûaòù^Uþ cªú bûùa \ûdòZß ^òaðûj Keò[ôaû ùaùk 2002ùe _ûdZòeûR, iìP^û I ùfûKiõ_Kð Gaõ iõÄéZò, 2009ùe Kéhò, icaûd, c›ý I _gê iõ_\ aòKûg, 2012ùe ÊûiÚý I _eòaûe KfýûY aòbûMe Kýûaòù^Uþ cªú bûùa \ûdòZß ^òaðûj Keò[ôùfö 21 cA 2014eê 21.12.2017 _~ðý« ùi icaûd, @aKûeú, Kéhò, c›ý I _gê iõ_\ Z[û iû]ûeY Cù\ýûM cªú bûùa ^òRe \ûdòZß i`kZûe ij ZêfûA [ôùfö MZ 40 ahð c]ýùe ùi 7[e aò]ûdK bûùa ^òaðûPòZ ùjûA aò]û^ibûe aòbò^Ü MêeêZß_ì‰ð KcòUòe RùY _âcêL i\iý bûùa ^òRe \ûdúZß i`kZûe ij iõ_^Ü Keò[ôùfö cêLýZü a^ýû, aûZýû, _eòùag, A¬ò^òdeòõ, iõLýûfNê bûhû, iùXAKkû I Leiê@ñû, _õPûdZòeûR, G^þRòI cû^ue Kû~ðý icúlû, ùekaûA, gâú RM^Üû[ c¦òe _âgûi^, gqò @û\ò aò]û^ibû Méj KcòUòe i\iý bûùa \ûdòZß ZêfûA [ôùfö
aò]û^ibû @]ôùag^ùe Wÿûqe eûCZue Kû~ðýùg÷kú,_âbûaú aqéZû, \éXcZ C_iÚû_^, eûRý Éeúd aòbò^Ü MêeêZß_ì‰ð @ûùfûP^ûùe @õgMâjY Z[û aò]û^ibû aûjûùe, ^òR Ròfäûùe I ^òR ^òaðûP^ cŠkúùe Zûue ùfûKûbòcêLú Kû~ðý CùfäL^údö cêLýZü aò]û^ibû @]ôùai^ùe _âgÜ-CZe, aùRUþ, aòù]dK, ]ýû^ûKhðY, iÚM^, Pyðû bkò cjZß_ì‰ð @ûùfûP^ûùe Wÿûqe eûCZ C_iÚòZ ejò iaê[ôùe iKòâd @õg MâjY Ke«òö eûRýùe \ûeò\âý, @^ûjûe, _âûKéZòK aò_~ðýd, \û\^ bkò aòbò^Ü iûcûRòK I _âgûi^òK iciýû icû]û^ _ûAñ ùi ^òdcòZ Kû~ðý Keò @ûiòQ«òö G[ô_ûAñ c]ý ùi aò]û^ibûùe 30eê C¡ßð aòfþ C_iÚû_^ KeòQ«òö cêLýZü 1991eê 1995 I 2002eê 2004 c]ýùe ùi _õPûdZòeûR, iõÄéZò, _~ðýU^, @[ð @û\ò @Zò MêeêZß_ì‰ð aòfþ Méjùe C_iÚû_^ Keò[ôùfö G[ôij aò]û^ibûe _âgÜ-CZe I @ûùfûP^û Kû~ðýKâcùe bûMù^A ùi @]ôKûõg icdùe IWÿògûe ùcøkòK iciýû iõ_Kðùe ieKûeue \éÁò @ûKhðY KeòQ«òö G[ô_ûAñ aò]û^ibû bòZùe Zûue ÊZª _eòPd [ôaû ùaùk \kcZ ^òaòðùghùe icÉ aò]ûdKu ijòZ Zûue N^òÁ iõ_Kð ejòQòö
eûR^úZò, iûjòZý, iõÄéZò, icûRùiaû, _Zâ_ZòâKû iõ_û\^ûe cìZòðc« _âZúK Wÿûqe eûCZue ajêcêLú R^Êû[ð cìkK Kû~ðý I @ûZàúdZû CùfäL^údö 4\g§òe eûR^úZòK Rúa^ bòZùe Zûue _âZò _\ùl_ I eûR^úZòK @ûùfûP^û eûR^úZòm cû^u _ûAñ @û\gð ùjûA[ôaû ùaùk iû]ûeY cYòh cû^u _ûAñ @ûgúaðû\ ùjûAQòö eûR^úZòùe Zûue ÆÁaû\òZû aûÉaùe Zûuê IWÿògû eûR^úZòK cõPe gúhðùe _jõPûA ù\AQòö ùKøYiò NUYûùe Zûue c«aý ÆÁ, iê¦e I iaðMâjYúd ùjCQòö ù~ùZùaùk aòùRWÿòe C_eê Zk _~ðý« _âûd iaê ù^Zû KòQò _\_\aú _ûAñ _ýûeú aûaêu geYû_^Ü ùjC[ôùf, ùiùZùaùk Kò«ê Wÿûqe eûCZ ÆÁ Êeùe ^òR \ke ù^Zûuê I \ke \òMþ\gðKuê Zúaâ icûùfûP^û Keê[ôùf I Gjûe _eòYZò iõ_Kðùe baòhýaûYú Keê[ôùf, ~ûjû 2012 cA 29ùe iZý _âcûYòZ ùjûA[ôfûö ùiùZùaùk aò ÆÁ ùjûA[ôfû ù~, _\_\aú _ûAñ Wÿûqe eûCZ fûkûdòZ ^êj«òö eûR^úZòK mû^e _âPŠ @]ôKûeú Wÿûqe eûCZ ^òR eûR^úZòK Rúa^e _âZò cêjìZðKê I _âZò \ûdòZßKê R^ùiaûùe I ^òÂûe ij KòQò ^ì@û Keò ù\LûAaûùe aòZûAQ«òö aòbò^Ü aòbûMùe cªú [ôaûùaùk aòbûMúd @ù^K iciýû icû]û^ Keò[ôaû ùaùk ^ì@û ^ì@û iõÄûe @ûYòaûùe ùeKWÿð iéÁò KeòQ«òö ÊûiÚý I _eòaûe KfýûY aòbûM cªú bûùa cûZâ 1ahð 9cûi 19\ò^ùe ùi aòbûMùe ù~bkò iõÄûe @ûYò[ôùf, Zûjû @^ý Kûjû _ûAñ i¸a ùjûA ^_ûùe, ~ûjû eûRýe ÊûiÚý aòùghm I aê¡òRúaú cûù^ ÊúKûe KeêQ«òö ÊûiÚý Z[û _õPûdZòeûR aýaiÚûùe iõÄûe, \ûeò\âý ^òeûKeY I Meòa KfýûY ùlZâùe Zûue ^òÂû_e I \ìe\éÁò iõ_^Ü akò _\ùl_, Kéhòe aòKûg _ûAñ aòbò^Ü ù~ûR^û I _\ùl_, cjòkû I gògê KfýûY _ûAñ aòbò^Ü _\ùl_ @û\ò Zûu cªúZß icde _eûKûÂûö
RùY @bòm aò]ûdK bûùa ^òR ^òaðûP^ ùlZâ ijòZ IWÿògûe iûcMâúK aòKûg I aòbò^Ü iciýû icû]û^ Keò @aùjkòZ IWÿò@û cû^uê icûRe cêLý ùiâûZùe iûcòfþ Keòaûe flý eLôQ«ò Wÿûqe eûCZö eûRýe ÊûiÚý, gòlû, cûZé-gògê céZêýjûe jâûi, _û^úd Rk, Rwf Rcòe iêelû,\ûeò\âý \ìeúKeY, KâúWÿûe C^ÜZò @û\ò Zûu iûcûRòK Kû~ðýe cìk flýö iaêVê aWÿ K[û ùjfû, ^òdcòZ ùi ^òR ^òaðûP^ cŠkúe ùfûK cû^u iêL-\êüLùe bûMú ùjCQ«òö icÉuê ùi ijù~ûMe jûZ aXû«òö \kcZ ^òaòðùghùe iaê ù^Zû I iû]ûeY cYòhKê ùi a§ê bûaùe MâjY Ke«òö aûÉaùe Zûue @cûdòK aýajûe, ic_òðZ eûR^úZò, C›MðúKéZ R^ùiaû I _ùeû_Kûeú cù^ûbûa @û\ò cû^aúd MêY _ûAñ ùi icÉue _òâd_ûZâö